بررسی تأثیر فضای شهری بر احساس شادمانی ساکنان محلۀ شهر تهران

مطالعۀ علمی و مداوم موضوع شادمانی می تواند توجه اهل اندیشه را به میزان شادمانی و عوامل مرتبط با آن جلب کرده و به مدیران و برنامه ریزان اجتماعی و فرهنگی در انتخاب سیاست های مناسب کمک کند. هدف از این پژوهش پرداختن به تأثیر فضای شهری (کالبدی و غیر کالبدی) بر احساس شادمانی ساکنان شهر است. بعد غیر کالبدی شامل محیط اجتماعی و محیط فرهنگی است. فرض بر این است که فضای شهری از طریق ارضای نیازها بر احساس شادمانی شهروندان مؤثر است. پژوهش حاضر  با روش پیمایش و با استفاده از پرسشنامه  انجام شده است. نمونۀ پژوهش شامل 270 نفر از ساکنان 18 سال به بالای  9 محلۀ واقع در مناطق 3، 12 و 17 تهران است. بر اساس نتایج پژوهش، احساس شادمانی افراد در حد «متوسط» است. متغیرهای اثرگذار بر احساس شادمانی به ترتیب ارضای نیاز به امنیت، ارضای نیاز به احساس تعلق و ارضای نیاز فیزیولوژیکی است. متغیر ارضای نیاز به امنیت، بیشترین تأثیر را بر میزان احساس شادمانی دارد. متغیرهای مستقل پژوهش حدود 45 درصد از واریانس متغیر احساس شادمانی را تبیین می کنند.  بعد غیر کالبدی فضای شهری که شامل محیط اجتماعی (میزان و نوع روابط اجتماعی) و محیط فرهنگی (اجرای برنامه ها و مراسم) می شود و بعد کالبدی به طور غیر مستقیم بر احساس شادمانی اثرگذار است. همچنین نتایج نشان می دهد میزان احساس شادمانی ساکنان منطقۀ 12 با داشتن فضای شهری غنی تر از حیث بعد کالبدی و به ویژه بعد غیر کالبدی، بیش از مناطق 3 و 17 تهران است.